social social social

Poniedziałek - sobota 9:00 - 18:00

Niedziela handlowa 9:00 - 15:00

Sekretny papirus

23.01.2019 | Bez kategorii

 

 

 

Dziś zabieramy wszystkich Czytelników na wycieczkę do Egiptu (a nawet jeszcze dalej), by poznać sekrety papirusów. Nie, nie potrzeba do tego dyplomu z archeologii, choć lekcje czytania hieroglifów bywają w życiu zaskakująco przydatne. Będzie to wycieczka – oczywiście – botaniczna. Gdzie rosną papirusy, czy da się je uprawiać w domu i czy każda cibora nadaje się na materiał piśmienniczy?

 

 

PAPIRUS NA WYGINIĘCIU

Swego czasu puchatogłowy papirus / Cyperus papyrus subsp. hadidii / – przez Egipcjan zwany uadż (młodość) – porastał gęsto brzegi królewskiego Nilu, dostarczając materiału kapłanom i księgowym faraona. Występował obficie i stanowił tak charakterystyczny element lokalnego krajobrazu, że nazywano go potocznie “nilową trawą“. (Dosyć wysoką “trawą”, bo sięgającą nawet do 5m… A skoro to botaniczna wycieczka nie możemy nie sprostować, że cibora w istocie jest turzycą, o czym świadczy trójkątny przekrój przez jej łodygę.) Obecnie jednak płynąc wzdłuż Nilu wypatrzymy wiele drobnych parasolkowatych cibor, lecz dumne pióropusze to rzadkość. Zobaczymy je dopiero dopłynąwszy do Sudanu. Co się stało? Czy papirus jest na wyginięciu?

 

MOKRE NÓŻKI

Niestety osuszanie brzegów i wypłycanie się delty Nilu sprawiło, że nie jest ona już idealnym siedliskiem dla preferującej głębsze mokradła cibory papirusowej. Na szczęście nadal występuje naturalnie na brzegach cieków wodnych i jezior. I to nie tylko Afryki. Co ciekawe spotkamy ją na przykład na Sycylii. Po ucieczce z upraw rozpanoszyła się także na dalekim kontynencie Ameryki Północnej na bagnach Luizjany.
Doczekała się także miniaturowego kultywaru C. papyrus ‘Nanus’.

 

CZY PAPIRUS PAPIRUSOWI RÓWNY?

Nie. Rodzaj Cyperus obejmuje ok. 700 gatunków, różniących się formą partii szczytowych łodyg, wysokością oraz zastosowaniem. Cibory wykorzystuje się m.in. w przemyśle kosmetycznym, perfumeryjnym, tekstylnym:

Z cibory olbrzymiej plecie się w Meksyku sombrera.
C. esculentus uprawia się dla jadalnych bulw, z których w Walencji produkuje się horchate.
Gatunek C. articulatus bada się pod kątem uzyskiwania biopaliwa.

Najczęściej dostępną w handlu ciborę zmienną / C. alternifolius / doceniono ze względu na jej urok i “płytkie” wymagania – można uprawiać ją nawet w akwarium. Jednak do otrzymania zwoju papirusowego potrzebna jest prawdziwa cibora papirusowa.

 

JAK UZYSKAĆ PAPIER Z PAPIRUSU?

 

Cibory to rośliny długowieczne, mało wymagające i dające spore przyrosty. W ramach rozrywki, gdyby okaz C. papyrus ‘Nanus’ zaczął rozsadzać doniczkę, możemy pokusić się o stworzenie mini notatnika papirusowego. Jak to zrobić? Kroimy trójkątną łodygę na cienkie, lecz szerokie paski. Zwilżamy mocno deseczkę, na której układamy paski tak, by lekko na siebie zachodziły. Następnie w pod kątem prostym układamy kolejną warstwę. Dociskamy od góry drugą deseczką i przygniatamy równomiernie ciężarem, by warstwy wcisnęły się w siebie nawzajem. Obcinamy wystające poza format końcówki. Połączone warstwy papirusu suszymy na słońcu. Powierzchnię dodatkowo polerujemy np. dnem stołowej łyżki. Gotowe!

 

Pełna wersja pełnowymiarowego wyzwania papirusowego dla wszystkich zainteresowanych w filmie tutaj.